ΦΥΤΩΡΙΑ ΔΕΛΤΑ NURSERIES DELTA TREES LTD

Ετος 1999 απο την μεταφύτευση  phoenix canariensis σε ιδιώτη

Οικογένεια :Φοινικιές ή Παλμίδες (Palmaceae)
Κοινά ονόματα : φοινικιά, κουρμαδιά, χουρμαδιά, ντατολιά, βαγιά

Το γένος περιλαμβάνει 17 είδη φοινίκων που κατάγονται από την Αφρική και την Ασία. Μερικά είδη όπως η χουρμαδιά είναι δεντρώδη άλλα δενδρύλλια και άλλα είναι θυσανώδη. Όλα τα είδη είναι αειθαλή και έχουν μεγάλα φτερωτά φύλλα με εύρωστο μίσχο πιο πλατύ στο σημείο που προσφύεται στο στέλεχος. Είναι φυτά μονογενή δηλαδή τα «αρσενικά» και τα «θηλυκά» άνθη σχηματίζονται πάνω σε διαφορετικά φυτά. Για να παραχθούν λοιπόν καρποί που συχνά είναι βρώσιμοι πρέπει να υπάρχουν φυτά των δύο φύλων. Τα μικρά μονογενή άνθη ενωμένα σε κρεμάμενες ταξιανθίες ανοίγουν την άνοιξη και ακολουθούν οι καρποί που είναι σαρκώδεις.


Είδη και ποικιλίες
Φοίνιξ ο άκαυλος (Phoenix acaulis). Είναι ένα μικρό φυτό ιθαγενές της Ινδίας. Αναπτύσσεται σε ύψος 30εκατ. και έχει ένα μόνο στέλεχος και πολύ μακριά φύλλα.
Φοίνιξ ο κανάριος (Phoenix canariensis). Το είδος αυτό στον τρόπο καταγωγής του δηλαδή στις Καναρίους νήσους μπορεί να αναπτυχθεί σε ύψος 20μ αλλά σε κλίματα όπως το δικό μας σπάνια ξεπερνά τα 6μ. Αποτελείται από ένα μόνο στέλεχος και από μια στεφάνη με πλατιά, φτερωτά τοξοειδή και κρεμάμενα φύλλα μήκους μέχρι 3μ. Έχει καστανοκίτρινα λουλούδια ενωμένα σε κρεμάμενες ταξιανθίες που ανοίγουν την άνοιξη. Τα φυτά που καλλιεργούνται σε θερμοκήπιο ανθίζουν σπάνια. Οι καρποί που μοιάζουν πολύ με τους χουρμάδες σχηματίζονται μόνο σε ευνοϊκές κλιματολογικές συνθήκες. Αποτελεί ένα ωραίο φυτό που μοιάζει πολύ με τη χουρμαδιά αλλά είναι πιο μικρό και έχει πιο πυκνό φύλλωμα. Είναι ιδιαίτερο διαδομένο σαν διακοσμητικό φυτό στα πάρκα και τους κήπους των παραμεσόγειων χωρών.

Ετος 2001 Εντυπωσιακο σύμπλεγμα 5-6 κορμοι phoenix dactylifera

Φοίνιξ ο δακτυλοφόρος (Phoenix dactylifera). Είναι η γνωστή μας χουρμαδιά της βόρειας Αφρικής όπου και αναπτύσσεται σε ύψος 20μ. Στο θερμοκήπιο μπορεί να φτάσει σε ύψος 5μ. Καλλιεργείται και σαν φυτό εσωτερικών χώρων.
Φοίνιξ ο ύπτιος (Phoeneix reclinata). Είναι ένας θυσανώδης φοίνικας ιθαγενής της νότιας Αφρικής. Στο θερμοκήπιο μπορεί να αναπτυχθεί σε ύψος 2-3μ. Έχει μακριά φτερωτά φύλλα αγκαθωτά στη βάση τους.
Φοίνιξ ο ροβελίνειος (Phoenix robelini). Είναι ένας φοίνικας της ανατολικής Ασίας που αναπτύσσεται σε ύψος και πλάτος 1-2μ. Έχει σχεδόν ανύπαρκτο στέλεχος και βαθυπράσινα κρεμάμενα φύλλα μήκους 60εκατ.
Φοίνιξ ο δασικός (Phoenix sylvestris). Αναπτύσσεται σε ύψος 4-5μ στα κλίματα όπως το δικό μας ενώ στην χώρα της καταγωγής του την Ινδία μπορεί να φτάσει και τα 15μ. Τα μακριά, γκριζοπράσινα φύλλα του είναι αγκαθωτά στην βάση τους.


Φοινικόδασος Βαι Phoenix Theophrastii

 Φοίνιξ ο θεόφραστος η Κρητικός (Phoenix Theophrastii - Creticus) Το είδος, διαχωρίστηκε από τη χουρμαδιά (Phoenix dactylifera), της οποίας θεωρούνταν υποείδος, μόλις το 1967, από τον Ελβετό Βοτανολόγο Werner Greuter. Όπως όλοι οι επιστήμονες αυτού του είδους, είχε μελετήσει το Θεόφραστο, τον «πατέρα της Βοτανικής» και είχε εμπνευστεί από το έργο του. Έτσι, θεώρησε σωστό, να δώσει το όνομά του σε αυτό το είδος φοινικοειδούς. Όμως, ο λόγος δεν είναι μόνο αυτός. Σε 10 τουλάχιστον σημεία στην «Περί φυτών Ιστορία», ο Θεόφραστος αναφέρεται στον «Κρητικό φοίνικα» και δεν εννοεί τη χουρμαδιά, όπως κακώς έχει μεταφραστεί, διότι σε άλλα σημεία αναφέρεται ακριβώς σε αυτήν και στον τρόπο σποράς της (ανά 4 οι σπόροι στη θέση φύτευσης γιατί το φυτό είναι δίοικο, έχει δηλαδή τα αρσενικά και τα θηλυκά άνθη σε διαφορετικά φυτά και ήλπιζε με αυτόν τον τρόπο ότι θα «πετύχαινε» την ύπαρξη και των δύο φύλων). Συγκαταλέγεται στα «είδη υπό εξαφάνιση» και του οποίου ο τελευταίος πληθυσμός βρίσκεται στο Βάι (Βάι = Φοίνικας, είναι μινωική λέξη) και αποτελεί το γνωστό «φοινικόδασος». Αξίζει να πούμε ότι το Φοινικόδασος στο Βάι είναι προφανώς αυτοφυές κι όχι «σπαρμένο» από Άραβες εμπόρους τον 8ο αι. μ.Χ. , όπως κάποιοι λανθασμένα υποστηρίζουν. Επίσης , είναι αδύνατον οι σπόροι να μεταφέρθηκαν με τον άνεμο , αφού έχουν κάποιο βάρος (δεν είναι κούφιοι) , ούτε με τη θάλασσα , αφού δεν επιπλέουν. Σημαντικός είναι και ο πληθυσμός που βρίσκεται στην Πρέβελη. Μερικά φυτά βρίσκονται σε νησιά του νοτίου Αιγαίου, στο Ρέθυμνο, καθώς και κάποια λίγα (15-20) στην περιοχή της Αττάλειας, στη νότια Τουρκία. Πριν από 2 περίπου χρόνια, μέλη της «Ελληνικής Εταιρείας Φίλων των Φοινικοειδών» (Greekpalmsociety), προσδιόρισαν τα ...απομεινάρια ενός πληθυσμού Φοίνικα του Θεόφραστου, του πρώτου που προσδιορίζεται στην ηπειρωτική Ελλάδα.
Πιο συγκεκριμένα, στην Επίδαυρο, υπάρχουν περίπου 10 φοινικοειδή του γένους Phoenix Theophrastii, σε αμμώδες έδαφος και με το θαλασσινό νερό να περνά κυριολεκτικά 20 εκατοστά κάτω από το ριζικό τους σύστημα. Επίσης, αν κάποιος βρεθεί στην κορυφή του λοφίσκου, θα παρατηρήσει στον ορίζοντα, σε ακτίνα 2-3 χιλιομέτρων, αρκετά διάσπαρτα τέτοια φυτά.

Τεχνική της καλλιέργειας
Στις περιοχές της Ελλάδας που έχουν ήπιο κλίμα οι φοίνικες μπορούν να καλλιεργηθούν στο ύπαιθρο. Φυτεύονται την άνοιξη και δεν απαιτούν ιδιαίτερες φροντίδες. Σε άλλες πιο ψυχρές περιοχές καλλιεργούνται σε γλάστρες ή σαν φυτά εσωτερικών χώρων. Κατά το καλοκαίρι οι γλάστρες μπορούν να μεταφερθούν στο ύπαιθρο. Το είδος Φοίνιξ ο κανάριος (Phoenix canariensis) απαιτεί κατά την διάρκεια του χειμώνα μια θερμοκρασία 7C περίπου. Τα άλλα είδη απαιτούν λίγο πιο υψηλές θερμοκρασίες (10-12C). Από τον Μάιο μέχρι τον Σεπτέμβριο που είναι και η περίοδος της αυξημένης βλαστικής δραστηριότητας τα ποτίσματα πρέπει να είναι άφθονα και συχνά. Από τον Σεπτέμβριο και μετά τα ποτίσματα πρέπει σιγά-σιγά να περιορίζονται και το χειμώνα να μειώνονται στο ελάχιστο. Οι πιο μεγάλοι φοίνικες καλλιεργούνται σε βαρέλια διαμέτρου 1μ ενώ οι μικρότεροι σε δοχεία ή γλάστρες που διάμετρος τους κυμαίνεται ανάλογα με το μέγεθος του φυτού γύρω στα 30-40εκατ. Οι γλάστρες αλλάζονται κάθε 2-3χρόνια κατά τον Απρίλιο. Τις χρονιές που δεν γίνεται αλλαγή γλάστρας καλό είναι να χορηγείται στα φυτά υγρό λίπασμα κατά την άνοιξη και το καλοκαίρι. Οι φοίνικες χρειάζονται πολύ φώς αλλά οι άμεσες ακτίνες του ήλιου μπορούν να κιτρινίσουν τα φύλλα. Τα ξερά φύλλα πρέπει να αφαιρούνται.

Πολλαπλασιασμός
Ο πολλαπλασιασμός γίνεται με σπόρο (τον πυρήνα του χουρμά) κατά τον Φεβρουάριο –Μάρτιο και σε θερμοκρασία 18-20C. Οι σπόροι φυτρώνουν ένα –δύο μήνες μετά τη σπορά και τα νεαρά φυτά φυτεύονται ένα ένα σε γλάστρες. Το είδος Φοίνιξ ο ροβελίνειος (Phoenix robelini) μπορεί να πολλαπλασιαστεί και με έρριζες παραφυάδες κατά τον Μάιο.