ΦΥΤΩΡΙΑ ΔΕΛΤΑ NURSERIES DELTA TREES LTD: ΙΤΙΑ ή ΙΤΕΑ (Salix)

ΙΤΙΑ ή ΙΤΕΑ (Salix)

Αναρτήθηκε από ΦΥΤΑ ΦΥΤΩΡΙΑ ΔΕΛΤΑ NURSERIES DELTA TREES LTD Κυριακή 14 Απριλίου 2013

ΙΤΙΑ ή ΙΤΕΑ (Salix),

Γαλλ. Saule η Osier , Αγγλ. Willow,

Οικογένεια : Σαλικίδες (Salicaceae)
Συνώνυμα : Σάλιξ

Απο την παραγωγή Ιτιά Κλαίουσα

Γένος που περιλαμβάνει 500 είδη δέντρων, θάμνων ή ανθεκτικών δενδρυλλίων τα οποία είναι συνήθως φυλλοβόλα με απλά εναλλασσόμενα φύλλα. Απαντούν αυτοφυή στις βόρειες ψυχρές καθώς και στις εύκρατες περιοχές αλλά και στην Αφρική καθώς και νότια Αμερική. Έχει μονογενή λουλούδια χωρίς πέταλα με εμφανείς στήμονες και τις ωοθήκες συνήθως ενωμένες σε σφαιρικές αλλά συχνά και σε ωοειδείς ή κυλινδρικές ταξιανθίες –ίουλους. Οι «αρσενικοί» ίουλοι αρχικά μεταξένιοι με γκρίζα –αργυρόχρωμη απόχρωση και αργότερα όταν σχηματιστούν οι στήμονες κίτρινοι καθώς και οι θηλυκοί που είναι πράσινοι και μόλις διακρίνονται εμφανίζονται πάνω σε ξεχωριστά δέντρα.
Τόσο οι μεγάλες Ιτιές όσο και οι «κλαίουσες» των οποίων τα μακριά κρεμάμενα κλαδιά φτάνουν μέχρι το έδαφος χαρίζοντας τους μια ιδιαίτερη κομψή εμφάνιση χρησιμοποιούνται για να διακοσμήσουν τις όχθεις των ποταμών, τα πάρκα και τους κήπους. Οι μικρότερες ιτιές φυτεύονται στους βραχόκηπους και στους αλπικούς κήπους. Εξάλλου η λευκή καλλιεργείται και τις φαρμακευτικές της ιδιότητες : ο φλοιός των κλαδιών της ηλικίας 2-3 χρόνων περιέχει ένα γλυκοσίδιο, την ιτέινη που έχει τονωτικές ιδιότητες.
Επίσης μερικά είδη όπως η Ιτέα η λυγόμορφος (S.viminalis) η Ιτέα η πορφυρά (s.purpurea) και η Ιτέα η λευκή (s.alba) καλλιεργούνται όχι μόνο για διακόσμηση αλλά και για τα μακριά μη διακλαδιζόμενα και εύκαμπτα κλαδιά τους. Τα κλαδιά αυτά που σπάνε πολύ δύσκολα είναι κατάλληλα για την κατασκευή καλαθιών, κάνιστρων και άλλων παρόμοιων αντικειμένων.

Είδη και ποικιλίες

Ιτέα η αιγυπτιακή (Salix aegyptiaca) Θαμνώδες είδος γνωστό και σαν Salix medemii. Κατάγεται από την Μ.Ασία , την Περσία και φτάνει σε ύψος 3-4μ. Έχει στενά, μυτερά και χνουδωτά φύλλα με κυματοειδείς παρυφές. Τα «αρσενικά» λουλούδια ανοίγουν στο τέλος του χειμώνα πριν από την εμφάνιση των φύλλων και έχουν κίτρινο χρώμα.

Ιτέα η λευκή (salix alba). Γνωστό και σαν αργυρή ιτιά, το είδος αυτό κατάγεται από την Ευρώπη την κεντρική και δυτική Ασία. Είναι το πιο διαδομένο είδος σε κλίματα όπως της χώρας μας. Όταν φυτεύεται σε υγρό έδαφος μπορεί να φτάσει σε ύψος 20-25μ. Έχει λογχοειδή, μεταξένια, ασημόγκριζα φύλλα με ελαφρά πριονωτές παρυφές. Οι «αρσενικοί» ίουλοι έχουν κιτρινοπράσινο χρώμα και εμφανίζονται τον Απρίλιο-Μαίο. Η ποικιλία «chermesina» είναι πολύ διακοσμητική κυρίως το χειμώνα χάρη στις πορτοκαλοκόκκινες αποχρώσεις των νεαρών κλαδιών της. Η ποικιλία «Βιτελλίνα» (Vitellina) καλλιεργείται για τις μακριές, ευλύγιστες βέργες της οι οποίες χρησιμοποιούνται στην καλαθοπλεκτική.
Ιτεα η άποδη (Salix apoda) Πλαγιόκλαδος θάμνος με λογχοειδή φύλλα που κατάγεται από τον Καύκασο και αναπτύσσεται σε ύψος 20-30 εκατ. Συνήθως καλλιεργούνται τα «αρσενικά» φυτά τα οποία παράγουν την άνοιξη, όρθιους, ασημόγκριζους ίουλους, μήκους 5 εκατ που αργότερα όταν ωριμάσουν σκεπάζονται από διακοσμητικούς κόκκινους και πορτοκαλόχρωμους στήμονες.
Ιτέα η ωτιοφόρος (salix aurita) Μικρό δενδρύλλιο ύψους 2 περίπου μ με πολύ πυκνή «κόμη». Έχει γραμμώσεις στα κλαδιά του και μικρά ωοειδή φύλλα.

Τεράστια φυτά στην παραγωγή μας
Ιτιά Κλαίουσα

Ιτέα η βαβυλωνιακή (salix babylonica)
Το είδος αυτό που κατάγεται από την Κίνα είναι περισσότερο γνωστό με την ονομασία Ιτέα η κλαίουσα. Μπορεί να αναπτυχθεί σε διάμετρο ύψους 10-15μ. Έχει κρεμάμενα προς τα κάτω κλαδιά και λογχοειδή πράσινα λεία και μαλακά φύλλα μήκους 10 περίπου εκατ. Το τυπικό είδος καλλιεργείται σπάνια γιατί είναι πολύ ευαίσθητο στους παγετούς. Περισσότερο διαδομένες είναι οι ποικιλίες «Orispa» με σπειροειδή φύλλα η «Pseudo-salsat» η οποία είναι πολύ εύρωστη. Επίσης είναι πολύ διαδομένο το υβρίδιο salix x blanda τα φύλλα του οποίου είναι βαθυπράσινα στην κάτω καθώς και το salix x sepulchralis πολύ ανθεκτικό υβρίδιο με αργυρόχρωμο φύλλωμα.

Υβρίδιο salix x boydii . Νάνο φυσικό υβρίδιο που αναπτύσσεται σε ύψος 30εκατ. Πρόκειται για ένα δενδρύλλιο- μινιατούρα με αργή ανάπτυξη. Έχει στρογγυλά ή ωοειδή σκληρά φύλλα με ασημόγκριζες αποχρώσεις. Κατά τον Απρίλιο παρουσιάζει ωοειδείς ίουλους.

Ιτέα η Αίγειος (salix caprea). Είναι δέντρο ύψους 10περίπου μ με συνεστραμμένα κλαδιά που στα «αρσενικά» δέντρα έχουν κοκκινωπή απόχρωση και πράσινη στα «θηλυκά». Τα φύλλα ελλειπτικά είναι πράσινα στην επάνω επιφάνεια και χνουδωτά στην κάτω. Η ποικιλία «Pendula» έχει κρεμάμενα προς τα κάτω κλαδιά και η ποικιλία «Variegata» έχει φύλλα με λευκά στίγματα.
Υβρίδιο salix x chrysocoma
Είναι γνωστό και με την ονομασία ιτέα η λευκή ποικιλία «Tristis» (S.alba «Tristis» ) και Ιτέα η λευκή ποικιλία «vitellina» καθώς και με την κοινή ονομασία «ιτιά» η κλαίουσα. Είναι ένα υβρίδιο που έχει προκύψει από διασταύρωση των ειδών ιτέα η λευκή ποικιλία «vitellina» (S.alba «vitellina») και ιτέα η βαβυλωνιακή (s.babylonica). Είναι πολύ διακοσμητικό δέντρο ύψους 8-9 περίπου μ με στενά, λογχοειδή, ανοιχτοπράσινα φύλλα και λεπτά κιτρινωπά κρεμάμενα κλαδιά. Οι «αρσενικοί» ίουλοι έχουν κίτρινο χρώμα και εμφανίζονται στις αρχές της ανοίξεως.
Ιτέα η τεφρά (salix cinerea) Το είδος αυτό που είναι και σαν γκρίζια ιτιά πρόκειται για ένα είδος με χαρακτηριστικά επιμήκη κυματοειδή φύλλα των οποίων η πάνω επιφάνεια έχει ένα θαμπό πράσινο χρώμα ενώ η κάτω είναι γκρίζα και χνουδωτή.
Ιτέα η δαφνοειδής (salix diaphoides). Το είδος αυτό που κατάγεται από την Ευρώπη και την Σιβηρία αναπτύσσεται γρήγορα αλλά το ύψος του δεν ξεπερνάει τα 10-12μ. Την άνοιξη παρουσιάζει μεγάλους πολύ διακοσμητικούς ίουλους, το χρώμα των οποίων είναι στην αρχή υπόλευκο και αργότερα καστανοκίτρινο. Οι βλαστοί έχουν πορφυρές-βιολετιές αποχρώσεις και σκεπάζονται από μια ασπρογάλανη κηρώδη ουσία.

Ιτέα η ελαίαγνος (salix elaeagnos). Ονομάζεται και Ιτέα η παλιά (salix incana). Είναι θάμνος ή και δενδρύλλιο που κατάγεται από την κεντρική και νότια Ευρώπη και τη Μικρά Ασία που φτάνει σε ύψος 6-8μ. Έχει λεπτά και μακριά κλαδιά τα οποία φέρουν στενά λογχοειδή γκριζοπράσινα φύλλα. Οι «αρσενικοί» ίουλοι έχουν κίτρινο κοκκινωπό χρώμα και εμφανίζονται κατά τον Απρίλιο. Είναι ένα είδος πολύ διακοσμητικό που ευδοκιμεί στις όχθες των ποταμών.

Ιτέα η λεπτόστυλος (salix gracillistyla). Είδος που κατάγεται από την Ιαπωνία και την Κορέα και φτάνει σε ύψος 2-3 μ. Έχει λογχοειδή, γκριζοπράσινα φύλλα και αρσενικούς ίουλους, σε κόκκινο και γκρίζο χρώμα, που γίνεται κίτρινο, όταν αναπτυχθούν οι στήμονες. Η ανθοφορία παρατηρείται κατά τον Μάρτιο-Απρίλιο. Άλλες ποικιλίες αναφέρουμε τις εξής.
Ιτέα η ποώδης (salix herbacea).
Ιτέα η εριώδης (salix lanata).
Ιτέα η ματσουδάνα (salix matsudana).
Ιτέα η πορφυρή (salix purpurea).
Ιτέα η έρπουσα (salix sepens).
Ιτέα η τρίανδρος (salix triandra).
Ιτέα η λυγοειδής - λυγόμορφος (salix viminalis).

Τεράστια φυτά στην παραγωγή μας
Ιτιά Κλαίουσα

Κατά τον Π.Γ. Γεννάδιο Λεξικόν Φυτολογικόν σελίς 445 και οι ποικιλίες, Ιτέα η εύθραυστος (salix fragilis), Ιτέα η αμυγδαλόφυλλος (salix amygdalis). Στις αρχές του 1900 μ.χ στην Ελλάδα λειτουργούσαν τρία εργοστάσια ιτεοπλοκίας.
Ο Όμηρος μνημονεύει την Ιτέαν πιθανώς την λευκήν (salix alba) και την ονομάζει Ωλεσίκαρπον. <<Ένθ’ ακτή τε λάχεια και άλσεα Περσεφόνης, μακραί τ΄Αίγειροι και Ιτέαι Ωλεσίκαρποι>>. ( Όδυσ. Κ. 509).
Πάρυδρον και πολυειδή χαρακτηρίζει την Ιτέα ο Θεόφραστος.
Ο Πλίνιος λέγει ότι η Ιτέα είχε παρά Ρωμαίοις μεγάλην σημασίαν δια την γεωργίαν εν γένει και την αμπελουργίαν ιδίως( Hist. Nat. 17, 15).

Τεχνική της καλλιέργειας. Οι Ιτιές φυτεύονται από τον Οκτώβριο μέχρι τον Φεβρουάριο, σε προσήλια μέρη και σε δροσερά βαθειά και υγρά εδάφη.

Πολλαπλασιασμός. Ο πολλαπλασιασμός της Ιτιάς γίνεται με μοσχεύματα, που κόβονται το φθινόπωρο η το τέλος του χειμώνα.

Κλάδεμα. Στη διάρκεια του χειμώνα κόβονται τα ξερά κλαδιά. Τα είδη που καλλιεργούνται για το ωραίο χρώμα του κορμού τους, πρέπει να κλαδεύονται κάθε χρόνο τον Φεβρουάριο.