ΑΚΑΚΙΑ (Acacia) - Willd
Οικογένεια : Μιμοσίδες (Mimosaceae)
Συνώνυμο : Μιμόζα
Γένος
που περιλαμβάνει 450-500 είδη αειθαλών ή φυλλοβόλων δέντρων και δενδρυλλίων.
Είναι όλα ευαίσθητα και κατάλληλα για περιοχές με εύκρατο – ζεστό κλίμα αλλά
καλλιεργούνται και σε θερμοκήπιο και μεταφυτεύονται στο ύπαιθρο κατά την
διάρκεια του καλοκαιριού. Στη χώρα μας καλλιεργούνται ιδιαίτερα στις κεντρικές
και νότιες περιοχές. Έχουν αρτιολήκτως φτερωτά φύλλα ή φυλλώδια που τα
αντικαθιστούν και τα οποία επίσης προέρχονται από την μετατροπή των κλαδιών τα
οποία παρουσιάζονται πεπλατυσμένα κι εκτελούν τη φωτοσύνθεση. Είναι
διακοσμητικά δέντρα περιζήτητα για την ανθοφορία τους που μπορούν να κλαδευτούν
και να διαμορφωθούν στο επιθυμητό σχήμα. Εξάλλου με τη μέθοδο του
φορτσαρίσματος μπορεί κανείς να πετυχει χειμωνιάτικη ανθοφορία που αρχίζει τον
Οκτώβριο. Τα λουλούδια είναι πολύ μικρά πέταλα και πολυάριθμους μακρούς και
λεπτούς στήμονες συνήθως κίτρινους. Τα λουλούδια αυτά μεταβάλλονται αργότερα σε
χέδροπες.
Οικογένεια : Μιμοσίδες (Mimosaceae)
Συνώνυμο : Μιμόζα
 |
| Τα μεγαλύτερα φυτά ακακίας λευκάζουζας - μιμόζας - ντελμπάτας ( acacia dealbata ) στην Ευρώπη σε παραγωγή από τα φυτώριά μας. |
Είδη
και ποικιλίες
Ακακία
ή οπλισμένη (Acacia armata). Γνωστό και σαν ακακία η παράδοξος (Acacia
paradoxa) είναι ένα θαμνώδες είδος το
οποίο κατάγεται από την Αυστραλία. Φτάνει το ύψος των 3-4μ και τη διάμετρο του
1,5-2μ. Έχει κλαδιά με αγκάθια στις άκρες χωρίς φύλλα αλλά με σκουροπράσινα
φυλλώδια μήκους 1,5-2 εκατ. και πλάτους 0,5 εκατ. Παρουσιάζει σφαιρικές
ταξιανθίες πλάτους 1εκατ εφοδιασμένος με κοντό ποδίσκο σε λαμπερό κίτρινο
χρώμα. Η ανθοφορία εμφανίζεται τον Μάρτιο-Απρίλιο και λουλούδια είναι κατά
ζεύγη ή μεμονωμένα στο πιο ψηλό τμήμα των κλαδιών στη βάση των φυλλαδίων. Στη
συνέχεια σχηματίζονται χέδροπες μήκους 3-5εκατ πεπλατυσμένοι και γυριστοί
καλυμμένοι με χνούδι.
Ακακία η μπαιλευάνειος (Acacia bailleyana).
Πρόκειται
για αρκετά ανθεκτικό είδος που κατάγεται από την Αυστραλία και μπορεί να
καλλιεργηθεί και στις βόρειες περιοχές σε προφυλαγμένες τοποθεσίες. Φτάνει το
ύψος των 6-8μ και τη διάμετρο των 2,5-4μ. Έχει γκριζοπράσινα συνθετικά φύλλα
αρτιολήκτως πτερωτά μήκους 3-5εκατ. Παρουσιάζει κίτρινα σφαιρικά «κεφάλια» που
σχηματίζονται ενωμένα σε βότρεις μήκους 5-10εκατ. στη μασχάλη των κλαδιών του
προηγούμενου χρόνου.
Η
ανθοφορία εμφανίζεται σε διαφορετικούς περιόδους ανάλογα με το κλίμα : Τον
Φεβρουάριο-Μάρτιο στα νότια και τα κεντρικά και τον Μάρτιο-Απρίλιο στα βόρεια.
Παράγει χέδροπες μήκους 4-10εκατ.
Ακακία η κυανόφυλλος (Acacia cyanophylla)
Είναι
ένα εύρωστο δενδρύλλιο που κατάγεται από την Αυστραλία. Μοιάζει πολύ με την
Ακακία την ιτέινο (Acacia saligna) αλλά έχει γαλαζοπράσινα φυλλώδια αντί για
πράσινα. Το ύψος της φτάνει τα 5-6μ και η διάμετρος του 2,5-4μ. Έχει κλαδιά
κρεμάμενα προς τα κάτω με φυλλώδια μακρόστενα ή λογχοειδή-δρεπανοειδή και μήκος
που φτάνει τα 30εκατ γι’αυτά που βρίσκονται προς τη βάση και μόνο 15εκατ για
τ’ανώτερα σχηματίζουν χρυσοκίτρινα «κεφάλια»τα οποία εμφανίζονται στη μασχάλη
των φύλλων ενωμένα σε βότρεις. Ανθίζουν από τον Μάρτιο ως τον Μάιο. Ο καρπός
είναι πεπλατυσμένος χέδροπας μήκους 8-12εκατ.
Ακακία
η λευκάζουσα (Acacia dealbata). Γνωστό και σαν Ακακία η βλαστοτενής λευκάζουσα
(Acacia decurrens dealbata) είναι ένα δεντρώδες αειθαλές είδος που κατάγεται
από την Αυστραλία και την Τασμανία. Φτάνει το ύψος των 10-25μ και αναπτύσσει
ακανόνιστη «κόμη» πλάτους από 5 ως 10μ. Η φλούδα του κορμιού είναι λεία ενώ τα
κλαδιά παρουσιάζονται στην αρχή με χνούδι και γκριζωπό χρώμα. Έχει αρτιολήκτως
φτερωτά φύλλα μήκους 15-25 περίπου εκατ. με γκριζοπράσινο – ασημί χρώμα και
ταξιανθίες σε ζωηρά κίτρινα σφαιρικά «κεφάλια» που ανοίγουν τον Μάρτιο
–Απρίλιο. Είναι το είδος που καλλιεργείται περισσότερο στη χώρα μας προπάντων
για την παραγωγή κομμένων λουλουδιών.
Ακακία
η φαρνέσιος (Acacia farnesiana). Γνωστό και σαν Ακακία η λεπτόφυλλος (Acacia
leptophylla) κν.γαζία. Είναι ένα δεντρώδες είδος κατάλληλο για ζώνες με ήπιο
κλίμα που καλλιεργείται σε προφυλαγμένες τοποθεσίες. Χρησιμοποιείται και στην
αρωματοποιία. Το ύψος της φτάνει τα 2-3μ και η διάμετρος της «κόμης» μέχρι
1,5-2μ. Έχει αγκαθωτά κλαδιά με αρτιολήκτως φτερωτά φύλλα και παρουσιάζει
ταξιανθίες σε «κεφάλια» αρκετά μεγάλες χρυσοκίτρινες και πολύ αρωματικές που ανοίγουν
τον Φεβρουάριο – Μάρτιο στη μασχάλη των φύλλων. Στην συνέχεια παράγει χέδροπες .
Acacia
η μακρόφυλλος (Acacia longifolia).Πρόκειται για πολύ ευαίσθητο είδος καταγόμενο
από την Αυστραλία και την Τασμανία. Μπορεί να καλλιεργηθεί στο ύπαιθρο μόνο
στις νότιες περιοχές ενώ στα ψυχρά κλίματα καλλιεργείται σε ψυχρό θερμοκήπιο.
Είναι ένα δενδρύλλιο που φτάνει το ύψος των 6-8 μ και τη διάμετρο των 3 περίπου
μ. με μακρουλά –λογχοειδή, γκριζοπράσινα φυλλώδια μήκους 10-12εκατ. Τα
«κεφάλια» ζωηρά, κίτρινα είναι ενωμένα σε όρθιους στάχεις μήκους 5-8 εκατ. που
σχηματίζονται στις μασχάλες των φύλλων. Η ανθοφορία σημειώνεται τον Μάρτιο. Οι
καρποί είναι σκληροί χέδροπες μήκους 5-10εκατ.
Ακακία
η μελανόξυλος (Acacia melanoxylon). Είναι ένα δέντρο που κατάγεται από την
Αυστραλία και τη Τασμανία ύψους 25-30μ με συμπαγή, πυραμιδοειδή «κόμη» πλάτους
6-8μ. Το είδος αυτό είναι περιζήτητο για το σκούρο ξύλο του κατάλληλο για
πολλές χρήσεις. Δεν έχει φύλλα αλλά λογχοειδή φυλλώσεις μήκους 5-10εκατ. Οι
ταξιανθίες είναι «κεφάλια» πλάτους 1 περίπου εκατ. με κίτρινο –κρεμ χρώμα
ενωμένα ανά 3-5 σε κοντά κλαδιά. Ανθίζει τον Μάρτιο –Απρίλιο. Παράγει χέδροπες
μήκους 8-12 εκατ. καφέ κοκκινωπούς.
Ακακία
η ανασχετική (Acacia retinodes).Γνωστή και σαν Ακακία η πολυανθής (Acacia
floribunda) και Ακακία η αειανθής (Acacia semperflorens). Είναι ένα ανθεκτικό
είδος κατάλληλο για υποκείμενο που μπορεί να καλλιεργηθεί και σε ασβεστώδη
εδάφη και προσφέρει μια εξαιρετικά ανθεκτική ανθοφορία. Είναι ένα δενδρύλλιο
ύψους 5-6μ και πλάτους 2-3μ με λογχοειδή φυλλώδια μήκους 8-12εκατ. Τα κίτρινα
«κεφάλια» είναι ενωμένα σε φόβες και ανοίγουν συνεχώς από τον Απρίλιο ως τον
Οκτώβριο.
Τεχνική της καλλιέργειας
Οι
ακακίες φυτεύονται μεταξύ Οκτωβρίου και Μαρτίου σε εύφορα, υγρά εδάφη με καλή
αποστράγγιση. Για μια καλή ανθοφορία είναι απαραίτητο ένα ελαφρά όξινο έδαφος
παρ’ολο που τα είδη με φυλλώδια μπορούν να καλλιεργηθούν με επιτυχία και σε
ασβεστώδη εδάφη.
Τα
δέντρα που καλλιεργούνται σε θερμοκήπιο φυτεύονται σε γλάστρες 8 εκατ. (με
εξαίρεση την Ακακία την οπλισμένη (Acacia armata) που χρειάζεται γλάστρες
διαμέτρου 15εκατ) γεμάτες με ένα μείγμα με βάση το φυτόχωμα, το κοινό χώμα, την
τύρφη και την άμμο που στη συνέχεια αντικαθίστανται από πιο μεγάλες γλάστρες
διαμέτρου 25-30εκατ.
Οι
ακακίες που καλλιεργούνται σε θερμοκήπιο χρειάζονται πάντοτε καλό αερισμό και
φωτισμό. Ποτίζονται με άφθονο νερό το καλοκαίρι και την άνοιξη ενώ το φθινόπωρο
και το χειμώνα περιορίζεται σημαντικά η συχνότητα των ποτισμάτων. Εξάλλου από
το Μαίο ως τον Αύγουστο παρέχεται υγρό λίπασμα κάθε 15ημέρες. Όλα τα φυτά
αλλάζουν γλάστρα κάθε χρόνο τον Μάρτιο.
Πολλαπλασιασμός
Όλα
τα είδη μπορούν να πολλαπλασιαστούν με σπόρους, με μοσχεύματα και εμβολιασμό. Η
σπορά γίνεται τον Απρίλιο σε θερμοκρασία 16οC και με χρησιμοποίηση
του κατάλληλου μείγματος για σπόρους. Οι σπόροι φυτεύονται σε βάθος 0,5 περίπου
εκατ. αφού χαραχτεί το προστατευτικό περίβλημα για να επιταχυνθεί η βλάστηση
τους. Μόλις καταστεί δυνατό τα μικρά φυτά μεταφυτεύονται μεμονωμένα σε γλάστρες
διαμέτρου 8εκατ γεμάτες με ένα μείγμα με βάση το φυτόχωμα, την τύρφη και την
άμμο. Στην συνέχεια τους αλλάζετε γλάστρα και αφήνετε να δυναμώσουν πριν τα
φυτέψετε στην οριστική τους θέση.
Τα
μοσχεύματα ετοιμάζονται τον Αύγουστο: είναι κλαδάκια μήκους 5-10 εκατ. μαζί με
ένα τμήμα του παλιότερου κλαδιού που φυτεύονται σε ένα μείγμα τύρφης και άμμου
σε ίσα μέρη και σε θερμοκρασία 16-18οC. Τα ριζώμενα μοσχεύματα
καλλιεργούνται στη συνέχεια όπως και τα φυτά που προέρχονται από σπόρο. Η
μέθοδος αυτή δεν παρουσιάζει δυσκολίες αλλά η ριζοβόληση των μοσχευμάτων είναι
πολύ αργή.
Τέλος
όλα τα είδη μπορούν να εμβολιαστούν με προσέγγιση αν χρησιμοποιηθεί σαν
υποκείμενο ένα φυτό του είδους Ακακία η ανασχετική (Acacia retinodes) με
δενδρύλλια 18-24 περίπου μηνών. Ο εμβολιασμός πραγματοποιείται σε ύψος 50-60 εκατ.
και η μέθοδος αυτή προσφέρει τη δυνατότητα δημιουργίας φυτών με αληθινά φύλλα
που αναπτύσσονται εξίσου καλά και σε ασβεστώδη εδάφη.
Κλάδεμα
Οι
ακακίες δεν χρειάζονται κανονικό κλάδεμα. Αντέχουν καλά στο κόψιμο και μπορούν
να διαμορφωθούν σε διάφορα σχήματα. Τα δέντρα που καλλιεργούνται σε θερμοκήπιο
διατηρούνται σε περιορισμένες διαστάσεις : για το σκοπό αυτό χρειάζεται ένα
κορυφολόγημα στο τέλος της ανθοφορίας.
Κατά
τον ( Π.Γ.Γεννάδιο Λεξικόν Φυτολογικόν σελίς 27 έτος 1914) έχουμε πλείστα είδη
ακακιών όπως
Ακακία
αγγίκη (Acacia angico ),
Ακακία
ακρωτηριανή (Acacia capensis),
Ακακία
αληθής (Acacia vera )
Ακακία
απαλωτάτη (Acacia mollissima),
Ακακία
αραβική (Acacia arabica),
Ακακία
αργεντινή (Acacia piptadenia ),
Ακακία
ένοπλος (Acacia armata),
Ακακία
εχμάζουσα (Acacia retinoides),
Ακακία
καβένειος (Acacia cavenia ),
Ακακία
καταθέουσα (Acacia decurrens ),
Ακακία
κατεχού (Acacia catechu ),
Ακακία
κομμεωφόρος (Acacia arabica ),
Ακακία
κρεμοκλαδής (Acacia pendula ),
Ακακία
κυανόφυλλος (Acacia cyanophylla ),
Ακακία
κυκλώπειος (Acacia cyclops ),
Ακακία
λεββέκειος (Acacia lebbeck ),
Ακακία
λευκάζουσα (Acacia dealbata),
Ακακία
λευκόφλοιος (Acacia leucophloea ),
Ακακία
μακρόφυλλος (Acacia longifolia),
Ακακία
μελανόξυλος (Acacia melanoxylon),
Ακακία
μικρόβοτρυς (Acacia microbotrya),
Ακακία
ομαλόφυλλος (Acacia homalophylla),
Ακακία
νειλώα (Acacia milotica ),
Ακακία
πολυακανθος (Acacia polyacantha ),
Ακακία
πυκνανθής (Acacia pycnacantha ),
Ακακία
σενεγάλειος (Acacia senegal),
Ακακία
σευάλη (Acacia seyal),
Ακακία
σκωρυώδης (Acacia ferruginea),
Ακακία
στενόκαρπος (Acacia stenocarpa ),
Ακακία
στενόφυλλος (Acacia stenophylla),
Ακακία
στρεπτή (Acacia tortilis ),
Ακακία
υπόλευκος (Acacia albida),
Ακακία
υψικάρηνος (Acacia excelsa),
Ακακία
φαρνεσιανή (Acacia farnesiana ),
Ακακία
φρικώδης (Acacia horrida ).
0 σχόλια